Missie en doelstellingen

De missies van de Operationele Directie “Referentiesystemen en Planetologie” zijn:

• bijdragen aan de theoretische en observationele ontwikkeling van referentiesystemen en tijdschalen,
• integreren van België in internationale referentiesystemen (voor ruimtegeodesie en tijd),
• verwerven van informatie over de rotatie, de dynamica en de inwendige structuur van de aarde, en over de vervormingen van de aardkorst op lokaal, regionaal en globaal niveau,
• bestuderen van de inwendige structuur, de evolutie en de dynamica van andere aardse planeten en manen van het zonnestelsel.

De belangrijkste activiteiten zijn ondergebracht in twee algemene thema’s:

1. ruimtegeodesie en tijdschalen met GNSS (Global Navigation Satellite System), en
2. rotatie en inwendige structuur van de aarde en andere aardse planeten en satellieten.

Elk thema is onderverdeeld in subthema’s waarvan de doelstellingen hieronder beschreven zijn.

 

Global Navigation Satellite System (GNSS)

voor plaatsbepaling, karakterisering van grondbewegingen, ruimteweer, meteorologie en klimatologie

GNSS – Lees meer…

 

Tijd – tijdsoverdracht

De uurdienst van de KSB genereert en verspreidt de Belgische (UTC(ORB)) tijd en neemt deel aan de realisatie van internationale tijdschalen. Het team onderhoudt een aantal hoogkwalitatieve atoomklokken, die ook bijdragen aan het genereren van de International Atomic Time (TAI), de basis van de wereldwijde officiële UTC tijd.

Om te voldoen aan hedendaagse precisie en stabiliteitsvereisten van enkele nanoseconden per dag, bevinden de atoomklokken van de KSB zich in een laboratorium met gecontroleerde omgeving en temperatuur. Hun prestaties worden ook continu bewaakt door ze onderling te vergelijken met atoomklokken in andere laboratoria. Deze vergelijking wordt dankzij GNSS signalen, gemeten in deze laboratoria, gerealiseerd, en is ook gekend als ‘tijdsoverdracht’. De leden van het team streven naar de ontwikkeling en verbetering van technieken voor GNSS tijdsoverdracht.

Meer info: http://www.gnss.be./time.php.

 

Rotatie van de aarde

De wetenschappers die de rotatie van de aarde onderzoeken, hebben tot doel variaties in de oriëntatie en de rotatie van de aarde beter te begrijpen en te modelleren. Aan de hand van de rotatie, bestuderen ze fysische eigenschappen van de inwendige structuur van de aarde en de interactie tussen de vaste aarde en geofysische vloeistoffen.

Hun onderzoek is voornamelijk theoretisch georiënteerd. Ze bestuderen het behoud van impulsmoment, op alle tijdschalen, van het complexe systeem dat bestaat uit de vaste aarde, de kern, de atmosfeer, de oceaan, de cryosfeer en de hydrosfeer. Informatie over deze onderdelen van de aarde wordt verkregen door onderzoek van de verschillende componenten van de rotatie van de aarde: veranderingen in de daglengte, poolbeweging, precessie en nutatie.

 

Geodesie en geofysica van aardse planeten

Planeetwetenschappers van de KSB bestuderen de rotatie, het zwaartekrachtveld en de getijden van aardse planeten en grote manen. Geodetische gegevens hierover worden opgemeten door ruimtesondes in de buurt van of geland op deze planeten en manen.

De studies geven dieper inzicht in de inwendige structuur, de samenstelling, de evolutie, de dynamica en de atmosfeer. Ze zijn uitermate geschikt om het diepe inwendige van planeten en manen te onderzoeken en kunnen uitsluitsel geven over het al dan niet bestaan van inwendige vloeibare lagen, zoals een vloeibare ijzerkern in aardse planeten of een ondergrondse oceaan in ijssatellieten. Het team neemt deel aan diverse planetaire ruimtemissies van ESA en NASA, zoals Mars Express, Venus Express, BepiColombo, JUICE (JUpiter ICy moons Explorer), Cassini en InSight (Interior exploration using Seismic Investigations, Geodesy, and Heat Transport), en leidt de ontwikkeling van een X-band transponder en van antennes voor gebruik in toekomstige planetaire missies met landingstoestellen.