Twee van onze wetenschappers geëerd door de Académie royale de Belgique

Op zaterdag 16 december 2023 heeft de Académie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique twee van haar prijzen uitgereikt aan Dr. Orkun Temel en Dr. Thibault Merle, twee wetenschappers werkzaam aan de Koninklijke Sterrenwacht van België.

Orkun Temel, onder contract bij het FWO, heeft de jaarlijkse Academiewedstrijd 2023 – Groep II – Astronomie-Fysica gewonnen door te antwoorden op de volgende opgave: ‘Wij vragen een originele bijdrage, experimenteel of theoretisch, over exoplaneten en hun bewoonbaarheid’. In zijn manuscript getiteld ‘Intense atmospheric convection on the dayside of a tidally locked Earth-like rocky exoplanet’ toont Orkun Temel de vorming aan van massieve convectieve cellen in het onderste deel van de troposfeer, wat gevolgen heeft voor de uitwisselingsprocessen tussen het oppervlak en de atmosfeer. Deze convectieve cellen, die ongeveer tien keer zo groot zijn als die op aarde en Mars, kunnen stofstormen veroorzaken die vergelijkbaar zijn met die op Mars en kunnen het verticale transport van water aanzienlijk beïnvloeden. Dit effect kan leiden tot het verlies van water dat aanvankelijk aanwezig was op het oppervlak van de exoplaneet, met duidelijke gevolgen voor de bewoonbaarheid.

Thibault Merle, met een FED-tWIN contract, heeft de Prijs Paul en Marie Stroobant 2023 ontvangen voor zijn ontdekking, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Astronomy in 2022, van een viervoudig sterrensysteem waarvan de toekomstige evolutie aanleiding zou kunnen geven tot een supernova. Thibault Merle heeft aangetoond dat het buitenste binaire systeem de banen van het binnenste binaire systeem gravitationeel verstoort, waardoor ze elliptischer worden. Zijn geavanceerde simulaties van de toekomstige evolutie van dit systeem laten zien dat een dergelijke dynamiek kan leiden tot een of meer botsingen en fusies waarbij ‘dode’ geëvolueerde sterren (witte dwergen) ontstaan. Na massatransfers of fusies kunnen deze witte dwergen een thermonucleaire explosie produceren die bekend staat als een supernova.

We feliciteren beide heren met hun uitstekende werk en hun prijzen.

De winnaars en prijzen 2023 van de Académie royale de Belgique: https://academieroyale.be/fr/actualites-detail/messages/classe-sciences-laureats-prix-decernes-2023/

Over het FWO en het FED-tWIN programma

Het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen (FWO) stimuleert en ondersteunt door financiële steun het wetenschappelijk onderzoek in Vlaanderen. Met de financiële middelen die het FWO in hoofdzaak ter beschikking krijgt van de Vlaamse Regering, subsidieert het mandaten en onderzoeksprojecten, infrastructuur, reisbeurzen en internationale wetenschappelijke samenwerking..

Het FED-tWIN-programma is een federaal onderzoeksprogramma voor duurzame samenwerking tussen de tien Federale Wetenschappelijke Instellingen (FWI’s) die afhangen van het Federaal wetenschapsbeleid (BELSPO) en de 11 Belgische universiteiten. Daartoe worden gezamenlijk door een FWI en een universiteit onderzoekprofielen uitgewerkt die worden uitgevoerd door een postdoctorale onderzoeker die halfttijds tewerkgesteld is bij de FWI en halftijds bij de universiteit.