ExoMars 2016 bereikt zijn eindbestemming

10 oktober 2016 – De eerste missie van het ExoMars programma, succesvol gelanceerd op 14 maart van dit jaar, staat op het punt bij Mars aan te komen . ExoMars 2016 bestaat uit twee componenten: de Trace Gas Orbiter (TGO) en de Entry, descent, and landing Demonstrator Module (EDM), ook bekend als Schiaparelli. Hoofdobjectieven van de missie zijn de zoektocht naar spoorgassen in de atmosfeer, en het uittesten van technologieën voor toekomstige ESA missies naar Mars.

Bijdrage Pool Ruimte

Wetenschappers en ingenieurs van de Pool Ruimte zijn betrokken in beide componenten van de missie.

Het Koninklijk Belgisch Instituut voor Ruimte‑Aeronomie (BIRA) is principal investigator (PI) van het NOMAD (Nadir and Occultation for MArs Discovery) instrument aan boord van TGO: een Belgische spectrometer die de samenstelling van de atmosfeer op Mars zal meten. Er zal bijzondere aandacht worden besteed aan methaangas, indicator van actieve biologische of geologische processen.

De Koninklijk Sterrenwacht van België (KSB) is co‑PI van AMELIA (Atmospheric Mars Entry and Landing Investigation and Analysis). Het AMELIA-team zal vluchtgegevens, opgenomen tijdens de afdaling van Schiaparelli naar het Marsoppervlak , gebruiken om de lokale atmosfeer te bestuderen.

Reis van ExoMars

Na een tocht van ongeveer 140 miljoen kilometer, zal de TGO‑Schiaparelli configuratie Mars bereiken op 16 oktober. Eenmaal aangekomen wordt Schiaparelli afgescheiden van de TGO-satelliet, om dan in slaapmodus nog 3 dagen richting Mars te drijven. Op 19 oktober zal TGO signaal ontvangen van het controlecentrum op Aarde om zijn hoofdmotor aan te schakelen, en te vertragen voor het cruciale Mars Orbit Insertion (MOI) maneuver.

Mars Orbit Insertion

Na de lancering, is de Mars Orbit Insertion de tweede meest kritieke fase in de ExoMars-missie. Of Belgische wetenschappers de kans zullen hebben om NOMAD te gebruiken, hangt sterk af van het succes van dit maneuver. Het ruimtetuig moet zo nauwkeurig mogelijk op exact de juiste plaats en op exact het juiste moment aankomen, om in een stabiele baan rond Mars ingevangen te kunnen worden. Na de dit maneuver zal TGO eerst achter Mars verdwijnen, waarbij gedurende enkele uren elk radiocontact verloren wordt. Als alles goed verloopt, zal het contact weer hersteld worden, en wordt TGO het 2de ruimtetuig van ESA in een baan om de Rode Planeet, na Mars Express. De NOMAD spectrometer wordt midden november geactiveerd, waarna de eerste wetenschappelijke data kunnen worden verzonden.

Schiaparelli ontwaakt

Schiaparelli wordt opnieuw geactiveerd op 19 oktober, rond dezelfde tijd als de MOI van TGO. Na ongeveer een uur, zal Schiaparelli onder een precieze hoek, en aan ongeveer 6 km/s, de atmosfeer van Mars induiken. Schiaparelli voert de eerste landing ooit uit tijdens het stormseizoen op Mars, waarin regionale en globale stofstormen het meest frequent zijn. Indien succesvol, wordt Schiaparelli de eerste Europese lander op de Rode Planeet.

Gegevens over de afdaling en de weersomstandigheden op Mars

Tijdens zijn afdaling door de atmosfeer, vanaf een hoogte van ongeveer 130 km tot op het Marsoppervlak, zal Schiaparelli een rijke set aan vluchtgegevens opmeten. De Belgische AMELIA onderzoekers zullen deze data gebruiken om zowel de baan als de condities, zoals atmosferische dichtheid, temperatuur, en druk, te reconstrueren. Dergelijke metingen zijn erg nuttig voor het beter begrijpen van de atmosfeer op Mars.

Verder zullen wetenschappers van de Koninklijke Sterrenwacht ook de analyse ondersteunen van camerabeelden gemaakt door DECA (DEscent CAmera) tijdens de parachuteafdaling van Schiaparelli, en van de meteorologische parameters gemeten op het Marsoppervlak door DREAMS (Dust characterization, Risk assessment, and Environment Analyzer on the Martian Surface).

Op 19 en 20 oktober 2016, enkel op afspraak, zullen volgende wetenschappers en ingenieurs in de Koninklijke Sterrenwacht van België tot uw beschikking staan om al uw vragen te beantwoorden.

Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB)

• Prof. Véronique Dehant (FR), Diensthoofd “Referentiesystemen en planetologie”,
  Veronique.Dehant@oma.be, +32-(0)2 37 30 266
• Élodie Gloesener (FR), Marsonderzoeker,
  Elodie.Gloesener@oma.be, +32-(0)2 79 03 928
• Dr. Lê Binh San PHAM (FR), Communicatiemedewerker,
  Lebinhsan.Pham@oma.be, +32-(0)2 37 30 303

 

Koninklijk Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA)

• Dr. Ir. Eddy Neefs (NL), Hoofd Engineering,
  Eddy.Neefs@aeronomie.be, +32-(0)2 37 30 362
• Dr. Bojan Ristic (NL), NOMAD Operations Lead,
  Bojan.Ristic@aeronomie.be, +32-(0)2 37 30 427
• Dr. Karolien Lefever (NL), Diensthoofd Communicatie,
  Karolien.Lefever@aeronomie.be, +32-(0)2 37 30 450

 

Locatie:

Koninklijke Sterrenwacht van België
Meridiaanzaal
Ringlaan 3
1180 Brussel
BELGIE