Eerste bewijs van rijm van water op de hoogste vulkanen van Mars
Brussel, 10 juni 2024 – Een nieuwe studie onthult voor het eerst de aanwezigheid van rijm van water op de toppen van Marsvulkanen nabij de evenaar. Deze ontdekking werd gepubliceerd in een recente Nature Geoscience paper, met bijdragen van onderzoekers van de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA).
De aanwezigheid van rijm van water werd onafhankelijk van elkaar waargenomen door het Colour and Stereo Surface Imaging System (CaSSIS) en de Nadir and Occultation for Mars Discovery (NOMAD) instrumenten aan boord van de ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO) satelliet van het Europees Ruimtevaartagentschap (ESA), evenals door de High Resolution Stereo Camera (HRSC) van ESA’s Mars Express missie. Wetenschappers van de KSB analyseerden gegevens van het NOMAD-instrument. NOMAD, geleid door BIRA, bestaat uit drie verschillende spectrometers die de atmosfeer en het oppervlak van Mars observeren bij verschillende golflengtes en in verschillende observatiemodi. De Limb Nadir and Occultation (LNO) spectrometer van NOMAD, oorspronkelijk ontworpen om de absorptie door de Marsatmosfeer van infrarood zonlicht dat van het oppervlak wordt gereflecteerd te meten, detecteerde een absorptie door ijsafzettingen op de top van Olympus Mons, gelegen op een hoogte van 20 km boven de omgeving.
De weersomstandigheden op deze grote hoogten werden door de onderzoekers van de KSB gesimuleerd om de satellietwaarnemingen binnen een consistent theoretisch kader te kunnen beoordelen en om de vorstsamenstelling beter te kunnen identificeren. Modellering van de luchtcirculatie op Mars aan de top van de caldera, de grote depressie op de top van oude vulkanen, toonde aan dat vochtige lucht inderdaad kan condenseren tot rijm van water op de bodem van de caldera gedurende de nacht en vroege ochtend, vergelijkbaar met wat kan worden waargenomen op aarde.
Deze ontdekking geeft nieuwe inzichten in de klimaatdynamiek op Mars en benadrukt het belang van lopend onderzoek om de watercyclus op Mars te begrijpen en ons voor te bereiden op toekomstige Marsmissies en mogelijke exploratie door mensen.
Deze vroege ochtendopname van Olympus Mons (LST = 7:20 uur, Ls = 346,7°, lat = 18,2°N, lon = -133,2°E) is gemaakt door de Mars Express High Resolution Stereo Camera (MEX-HRSC). Deze foto toont voor het eerst de aanwezigheid van rijm van water op de top van de vulkaan, de hoogste vulkaan op Mars en in het hele zonnestelsel. © ESA/DLR/FU Berlin.
Meer informatie:
- Ref paper: Valantinas et al., Evidence for transient morning water frost deposits on the Tharsis volcanoes of Mars, Nature Geosciences, gepubliceerd online op 10 juni 2024, https://doi.org/10.1038/s41561-024-01457-7.
- Persbericht van ESA: https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Mars_Express/Frosty_volcanoes_discovered_in_Mars_s_tropics/
- TGO-NOMAD website: https://nomad.aeronomie.be/index.php.