De atoomtijd wordt 50 jaar op 13 oktober 2017
Op 13 oktober 2017 zal het exact 50 jaar geleden zijn dat onze maat voor de tijd niet meer gebaseerd is op de sterren maar op atomen.
De seconde, de eenheid van tijd, werd oorspronkelijk gedefinieerd als 1/86400ste van een “gemiddelde zonnedag”. Deze “gemiddelde zonnedag” werd bepaald door middel van astronomische observaties van de doortocht van sterren aan de hemel. Doordat de snelheid van de aardrotatie onregelmatigheden vertoont, was deze seconde variabel in duurtijd. In 1960 werd tijdens de 11de Algemene Conferentie voor Gewichten en Maten een nieuwe definitie goedgekeurd waarbij de seconde gedefinieerd werd als een fractie van de duur van het tropisch jaar 1900.
In tussentijd toonden experimentele onderzoeken aan dat het mogelijk was om een tijdseenheid te genereren die een veel betere precisie en stabiliteit had, door gebruik te maken van de transitie tussen 2 energieniveaus van een molecule of een atoom. Rekening houdend met het feit dat een definitie voor de tijdseenheid met een hoge precisie voor het Internationaal Stelsel van Eenheden onmisbaar was voor zowel wetenschap als technologie, werd tijdens de 13de Algemene Conferentie voor Gewichten en Maten op 13 oktober 1967 de oude definitie van de seconde vervangen door de volgende:
“De seconde is de duur van 9.192.631.770 periodes van de straling die overeenkomt met de overgang tussen 2 hyperfijn niveaus van de grondtoestand van het Cesium 133 atoom.”
Het aantal toepassingen dat hieruit is voortgevloeid, is ontelbaar, zowel op wetenschappelijk als op sociaal vlak. GPS en de synchronisatie van communicatienetwerken zijn hier voorbeelden van.
Tegenwoordig wordt de seconde gerealiseerd en verdeeld door de Koninklijke Sterrenwacht van België aan de hand van een combinatie van atoomklokken.
Deze klokken worden ook gebruikt voor het goed functioneren van het Galileo systeem.
Contacts:
Dr. Pascale Defraigne
Email: p.defraigne@oma.be
Tel (vóór 12 october 2017): 02/373 02 60
Katrijn Verhasselt
Email: k.verhasselt@oma.be
Tel : 02/ 790 39 55