Aanval op wetenschap in de Verenigde Staten – De Koninklijke Sterrenwacht van België onderschrijft statement van ALLEA
Recente beperkingen op wetenschap en kennis opgelegd door de nieuwe administratie van de Verenigde Staten, leiden tot een reactie van de Europese federatie van academies van wetenschappen (ALLEA). Met een verklaring roept ALLEA leden, partners en gelijkgestemde organisaties op om een standpunt in te nemen om de academische vrijheid en autonomie van wetenschappelijke instellingen te beschermen. De Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) steunt deze verklaring.
ALLEA, de KSB en de instellingen die deze verklaring onderschrijven, uiten hun bezorgdheid over de bedreigingen voor academische vrijheid en internationale onderzoekssamenwerking, zowel in de Verenigde Staten (VS) als daarbuiten. Veel wetenschappelijke agentschappen en onderzoeksorganisaties moeten hun normale activiteiten abrupt staken. Dit is een gevolg van uitvoerende orders die miljarden aan federale financiering voor onderzoek bevriezen en onderwerpen zoals klimaatverandering en gender censureren. Zo’n beperkingen tasten de integriteit van wetenschappelijke inspanningen fundamenteel aan, niet alleen in de VS, maar wereldwijd vanwege het internationale karakter van het wetenschappelijk ecosysteem.
Zoals ALLEA stelt: ‘de academische vrijheid is een fundamentele pijler van democratische samenlevingen en is essentieel voor de productie van kennis en innovatie wereldwijd. Het open en collaboratieve karakter van globaal onderzoek is sterk afhankelijk van het vermogen van onderzoekers en wetenschappelijke instellingen om vrij van ongepaste politieke inmenging te opereren.’ ALLEA en instituten die de verklaring steunen zijn bezorgd over de verreikende en verwoestende gevolgen die de Amerikaanse regering heeft op noodzakelijke (mondiale) onderzoeksprogramma’s, vooral op het gebied van gezondheid, klimaat, gender en de sociale wetenschappen. Ook de carrières van jonge onderzoekers, fundamenteel onderzoek en de inspanningen om een ‘gezonde, rechtvaardige en veilige wereld voor iedereen’ te waarborgen zijn in gevaar.
ALLEA moedigt daarom zowel hun leden, partners en gelijkgestemde organisaties, als nationale regeringen en internationale instellingen in de VS, Europa en daarbuiten aan om waakzaam te blijven. Allen moeten ze inspanningen versterken om de academische vrijheid en autonomie van wetenschappelijke instellingen te beschermen. Dit kan door aan te sluiten bij acties en maatregelen die al zijn genomen op interinstitutioneel en supranationaal niveau, zoals de resolutie van het Europees Parlement betreffende de bevordering van de vrijheid van wetenschappelijk onderzoek in de EU en de Call to Action on the Freedom and Safety of Scientists van UNESCO.
De verklaring van ALLEA
ALLEA, ALLEA Statement on Threats to Academic Freedom and International Research Collaboration in the United States (2025), ALLEA, DOI: 10.26356/ALLEA-ACADEMIC-FREEDOM-STATEMENT. Gedeeld onder een CC-BY 4.0 internationale licentie.
Volledige PDF van de verklaring: https://allea.org/wp-content/uploads/2025/02/ALLEA-Statement-on-Threats-to-Academic-Freedom.pdf
Onderschrijf de verklaring van ALLEA door het invullen van het formulier.
Andere gerelateerde wetenschappelijke instanties nemen ook een standpunt in tegen de recente aanval op academische vrijheid door de nieuwe administratie van de VS. Lees bijvoorbeeld het redactioneel artikel van het vakblad Nature op 25 februari 2025: https://www.nature.com/articles/d41586-025-00562-w