150ste sterfdag van Quetelet
150 jaar geleden op 17 februari 1874, stierf Adolphe Quetelet, oprichter en eerste directeur van de Koninklijke Sterrenwacht van België. Hij is één van de bekendste Belgen van zijn tijd. Gepassioneerd door de statistiek, staat vooral de uitvinding van de Quetelet-index op zijn naam, nu beter bekend als de BMI. Over deze markante persoonlijkheid zijn boeken vol geschreven. Hij heeft onze Sterrenwacht opgericht in 1826 en was bijna 50 jaar de vaste secretaris van de de Koninklijke Academie.
Daarnaast organiseerde hij in het nieuwe België de eerste parlementsverkiezingen, de eerste volkstellingen, was de grondlegger van o.a. de sterftecijfers, die we hebben leren kennen met de corona-epidemie, zat in de oprichtingcommissies van de kruidtuin, de ULB, de Cercle Gaulois en zo veel meer. Hij was ook mede-oprichter en eerste voorzitter van de Internationale Conferentie voor Maritieme Meteorologische Waarnemingen, nadat hij na tientallen jaren van onderzoek een wetenschappelijke methode op punt had gesteld om de meteorologische parameters te uniformiseren.
Zijn belangrijkste vondst was echter de relatie tussen de Gauss-curve en bepaalde natuurfenomenen. Gauss had zijn wiskundig model op punt gesteld om sterrenkundige data te analyseren. Toen Quetelet op bezoek was in Göttingen, gaf Gauss hem deze formule mee voor zijn berekeningen. Quetelet gebruikte deze formule echter ook voor de analyse van de gezondheid van de soldaten in het Belgisch leger. En juist deze ingeving maakte dat hij de grondlegger was van de sociale statistiek.
Quetelet was een groot en belangrijk man voor België en voor de wetenschap en de statistiek, maar bij ons staat hij vooral in ons geheugen gegrift als de oprichter van de Sterrenwacht.
Het is aan hem te danken dat de Koninklijke Sterrenwacht heden ten dage nog steeds de enige officiële sterrenwacht is van België. Dit gebeurde bijna 200 jaar geleden in 1826, wat maakt dat 2026 een bijzonder jaar zal worden vol feestelijkheden en speciale evenementen. Blijf op de hoogte!